OPINIE EKSPERTÓW
Transport kolejowy jako wsparcie dla transportu odpadów

Specjalista ds. logistyki odpadów, współpracy z przewoźnikami i transportu hybrydowego
Radosław Strzyżewski
„Dobra logistyka to sztuka planowania i zaufania” – to motto, które napędza Radosława w codziennej pracy. Doskonale wie, że w branży transportu odpadów liczy się nie tylko efektywność, ale również wiarygodność partnerów biznesowych.
Transport odpadów odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu gospodarką odpadami, wpływając na środowisko i efektywność logistyczną. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie integracją transportu kolejowego z drogowym w celu optymalizacji przewozu odpadów. Takie podejście nie tylko redukuje emisję CO₂, ale także odciąża infrastrukturę drogową.
Transport kolejowy i drogowy – porównanie rozwiązań dla firmy przewożącej odpady
Transport drogowy dominuje w przewozie odpadów ze względu na swoją elastyczność i zdolność do obsługi krótkich dystansów oraz dostaw „od drzwi do drzwi”. Ma on jednak swoje wady, takie jak wysokie emisje spalin, zatłoczenie dróg oraz ograniczenia dotyczące przewozu dużych ilości odpadów.
Transport kolejowy z kolei charakteryzuje się większą efektywnością na długich dystansach. Umożliwia również przewóz dużych ilości ładunków oraz niższe emisje CO₂ w przeliczeniu na tonokilometr. Transport kolejowy generuje bowiem około 75% mniej emisji CO₂ na tonokilometr niż transport drogowy. Według danych Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) kolejowy transport towarów odpowiada za zaledwie 0,5% emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu w Unii Europejskiej. Dla porównania, transport drogowy generuje aż 71,7% całkowitych emisji z transportu.
Transport koleją dla firmy przewożącej odpady w Austrii – przepisy
Jak pisaliśmy w maju ubiegłego roku, Austria wprowadziła rygorystyczne przepisy mające na celu zwiększenie udziału kolei w transporcie odpadów. Od 1 stycznia 2023 roku wybrane odpady o masie przekraczającej 10 ton należy transportować koleją. Można też skorzystać z innego środka transportu o równoważnym lub niższym potencjale emisji zanieczyszczeń. Na początku obowiązek ten dotyczył transportów powyżej 300 km po terytorium Austrii. Ten limit został jednak obniżony do 200 km od 1 stycznia 2024 roku. Od 1 stycznia 2026 roku natomiast nastąpi jego ponowne zmniejszenie, tym razem do 100 km.
Wyjątek od przeprawy koleją stanowi sytuacja, gdy suma odległości dowozu odpadów do terminalu kolejowego załadunkowego i odbioru z terminalu kolejowego rozładunkowego, pokonywana pojazdami drogowymi, wynosi 25% lub więcej w porównaniu z długością trasy czystym transportem drogowym w Austrii. W takich przypadkach obowiązek transportu koleją nie jest wymagany.
Przykłady wsparcia transportu kolejowego dla drogowego w innych krajach
W Niemczech istnieje rozwinięta sieć terminali intermodalnych, które umożliwiają sprawne przeładunki między transportem drogowym a kolejowym. Dzięki temu możliwe jest efektywne łączenie zalet obu środków transportu, co prowadzi do redukcji kosztów oraz emisji zanieczyszczeń.
Podobne inicjatywy obserwuje się w Szwajcarii. Kraj ten od lat prowadzi politykę transportową mającą na celu przeniesienie przewozu towarów z dróg na kolej. Kluczowym elementem tej strategii jest wprowadzenie wysokich opłat dla ciężarówek oraz inwestycje w infrastrukturę kolejową. Przychody z opłat drogowych są przeznaczane na finansowanie projektów kolejowych, takich jak budowa tuneli pod Alpami. Dzięki tym działaniom około 2/3 towarów przekraczających Alpy jest przewożonych koleją.
Ponadto, Szwajcaria zainwestowała znaczne środki w rozwój infrastruktury kolejowej, w tym budowę tuneli Lötschberg i Gotthard, co umożliwiło zwiększenie udziału kolei w transporcie towarowym. W rezultacie około 72,5% ruchu towarowego przez Alpy odbywa się obecnie po szynach.
Korzyści z integracji transportu kolejowego i drogowego
- Kolej generuje znacznie mniej emisji w przeliczeniu na tonokilometr w porównaniu z transportem drogowym.
- Przeniesienie części transportu na kolej odciąża infrastrukturę drogową, redukując korki i przyczyniając się do poprawy bezpieczeństwa.
- Na długich dystansach transport kolejowy może być bardziej opłacalny, zwłaszcza przy przewozie dużych ilości odpadów.
- Przestrzeganie przepisów, takich jak te wprowadzone w Austrii, może uchronić firmy przed sankcjami i poprawić ich wizerunek ekologiczny.
Wyzwania i rekomendacje
Integracja transportu kolejowego z drogowym wymaga inwestycji w infrastrukturę przeładunkową oraz koordynacji między różnymi operatorami logistycznymi. Firmy powinny analizować swoje łańcuchy dostaw, aby identyfikować możliwości optymalizacji poprzez wykorzystanie transportu kolejowego, zwłaszcza na długich dystansach. Współpraca z lokalnymi władzami oraz operatorami kolejowymi może ułatwić wdrożenie efektywnych rozwiązań intermodalnych.
Zusammenfassung
Transport kolejowy dla firmy przewożącej odpady stanowi wartościowe wsparcie dla transportu drogowego w przewozie odpadów, oferując korzyści ekologiczne i ekonomiczne. Przykłady z Austrii oraz innych krajów europejskich pokazują, że odpowiednie regulacje i inwestycje w infrastrukturę mogą skutecznie promować wykorzystanie kolei w logistyce odpadów. Firmy działające w branży gospodarki odpadami powinny rozważyć integrację obu środków transportu w swoich operacjach. Wszystko po to, by sprostać współczesnym wyzwaniom środowiskowym i logistycznym.