OPINIE EKSPERTÓW

Nowe wymogi przy imporcie towarów spoza UE

Ekspert ds. zarządzania łańcuchem dostaw odpadów i transportu intermodalnego

Łukasz Binkowski

„Dobra logistyka to taka, której nie zauważasz – bo działa bezbłędnie” – to zasada, którą Łukasz kieruje się w swojej pracy.

Zobacz więcej opinii

Firmy zajmujące się importem towarów spoza Unii Europejskiej muszą liczyć się z nowymi obowiązkami. Nowe przepisy, obowiązujące od 2025 roku są elementem wdrażania systemu ICS2 (Import Control System 2), którego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa i efektywności w zakresie kontroli towarów przekraczających zewnętrzne granice UE.



Z dużym uznaniem przyjmuję wprowadzenie obowiązkowej deklaracji ENS. To rozwiązanie, które realnie zwiększa przejrzystość i bezpieczeństwo w transporcie towarów spoza Unii Europejskiej – szczególnie tam, gdzie mamy do czynienia z ładunkami wymagającymi szczególnej kontroli, jak np. odpady.

Dzięki wcześniejszemu przekazywaniu informacji o przesyłkach służby celne mogą szybciej wychwycić nieprawidłowości i zareagować na czas. To ważne nie tylko dla ochrony środowiska czy zdrowia ludzi, ale też dla uczciwych firm, które działają zgodnie z przepisami i tracą na konkurencji z podmiotami omijającymi obowiązki formalne.

Warto podkreślić, że nowe przepisy wpisują się w szerszy proces cyfryzacji i unowocześniania procedur celnych w Unii Europejskiej. Dobrze wdrożona deklaracja ENS może znacząco ułatwić pracę firmom logistycznym, zwłaszcza w transporcie intermodalnym, gdzie kluczowa jest koordynacja różnych środków transportu i szybki przepływ informacji. Mam nadzieję, że to rozwiązanie przyniesie konkretne korzyści – w postaci większej przejrzystości, sprawniejszych odpraw i lepszego planowania transportów.

mówi Łukasz binkowski, Ekspert ds. zarządzania łańcuchem dostaw odpadów i transportu intermodalnego

Obowiązki przewoźników drogowych od 1 kwietnia 2025 roku

Podmioty, które wwożą towary z krajów trzecich do UE lub w tranzycie przez nią, muszą dostosować się do nowych przepisów ICS2, które wchodzą w życie w 2025 roku. Od 1 kwietnia zacznie bowiem obowiązywać wymóg prawny dotyczący przekazywania danych do systemu ICS2 dla przewoźników drogowych i operatorów kolejowych.

Z kolei 1 września 2025 roku to ostateczny termin, do którego wszyscy przewoźnicy drogowi realizujący transporty do lub przez Unię Europejską z krajów trzecich muszą w pełni korzystać z ICS2 i przekazywać wymagane dane przed wwozem towarów na teren Wspólnoty. Wszystko dlatego, że tego dnia poprzedni system, ICS1, zostanie oficjalnie wyłączony. Po tej dacie niewywiązanie się z obowiązków będzie skutkowało konsekwencjami administracyjnymi.

Do kluczowych obowiązków przewoźników należeć będzie przede wszystkim:

  • zapewnienie zgodności procesów operacyjnych z wymaganiami systemu ICS2 (w tym przeszkolenie personelu oraz testy zgodności systemów informatycznych).,
  • złożenie pełnej i poprawnej deklaracji ENS najpóźniej na godzinę przed przybyciem towarów do pierwszego urzędu celnego na terenie UE,
  • zebranie wszystkich danych z dokumentów przewozowych i handlowych wystawianych przez spedytorów, eksporterów, nadawców i operatorów pocztowych,
  • zapewnienie zgodności danych zawartych w deklaracji z rzeczywistym ładunkiem,
  • monitorowanie statusu zgłoszenia w systemie ICS2 i reagowanie na komunikaty zwrotne,
  • zarejestrowanie się w systemie UUM&DS oraz uzyskanie numeru EORI,
  • wybór odpowiedniej metody składania deklaracji (np. przez punkt dostępowy AS4, usługodawcę IT, portal ICS2 STP),

Czym jest ICS2 i jakie ma znaczenie dla importu?

ICS2, czyli Import Control System 2, to unijny system teleinformatyczny stworzony w celu gromadzenia i analizy informacji o towarach wwożonych z krajów trzecich. System zastępuje poprzednią wersję (ICS1) i ma zapewnić wcześniejszą analizę ryzyka jeszcze przed dotarciem ładunku do granicy UE.

Co to jednak oznacza w praktyce? Wszystkie towary spoza Unii muszą zostać zgłoszone organom celnym zanim dotrą do zewnętrznych granic wspólnoty. Zgłoszenie odbywa się w formie deklaracji ENS (Entry Summary Declaration), którą należy złożyć odpowiednio wcześnie, jeszcze przed wjazdem na teren UE.

Deklaracja ENS i sytuacja w Wielkiej Brytanii

Zbliżone zmiany obowiązują już również poza UE. Od 31 stycznia 2025 roku Wielka Brytania wymaga składania deklaracji ENS dla towarów importowanych z państw unijnych. Nowe zasady wprowadzono w ramach wzmacniania kontroli granicznej. Dotyczą wszystkich rodzajów transportu.

Podobieństwo przepisów obowiązujących w UE i w Wielkiej Brytanii potwierdza rosnącą rolę cyfrowych systemów kontroli granicznej. Przewoźnicy działający międzynarodowo muszą zatem uważnie śledzić zmiany w regulacjach nie tylko unijnych, ale też brytyjskich.

Deklaracja ENS w UE – co będzie potrzebne?

Aby prawidłowo złożyć deklarację ENS, konieczne jest przygotowanie zestawu konkretnych danych logistycznych i handlowych. Wśród nich znajdują się m. in.:

  • numer EORI odbiorcy lub importera,
  • dane przewoźnika oraz numer rejestracyjny środka transportu,
  • sześciocyfrowy kod towaru (HS),
  • dane nadawcy i odbiorcy przesyłki,
  • opis towaru, jego ilość i wartość,
  • miejsce nadania oraz planowane miejsce dostawy.

Dokładność tych informacji ma kluczowe znaczenie. Błędy w deklaracji mogą bowiem prowadzić do problemów celnych i wydłużenia procesu odprawy.

Czym jest kod HS?

Kod towaru HS (ang. Harmonized System, czyli Zharmonizowany System Oznaczania i Kodowania Towarów) to międzynarodowy system klasyfikacji towarów stosowany w handlu międzynarodowym. Został opracowany przez Światową Organizację Celną (WCO).

Jak wygląda kod HS? Składa się z 6 cyfr:

– Pierwsze 2 cyfry: określają dział (główną kategorię towaru),
– Kolejne 2 cyfry: podział na grupy towarów w ramach działu,
– Ostatnie 2 cyfry: dokładniejszy opis rodzaju towaru.

Deklaracja ENS w UE – konsekwencje błędów

Brak skróconej deklaracji przywozowej lub nieprawidłowe dane mogą skutkować poważnymi konsekwencjami. W najłagodniejszym przypadku może dojść do opóźnień w dostawie towarów. W skrajnych przypadkach towar zostanie zatrzymany, a przewoźnik obciążony grzywną.

System ICS2 działa w oparciu o zasadę prewencji – lepiej bowiem zapobiegać zagrożeniom niż reagować na nie po fakcie. Właśnie dlatego unijne organy celne oczekują pełnej i terminowej współpracy ze strony importerów, spedytorów i przewoźników.

Podsumowanie

System ICS2 oraz nowe obowiązki dotyczące deklaracji ENS znacząco zmieniają zasady importu towarów spoza UE. Firmy spedycyjne oraz przewoźnicy drogowi muszą przygotować się na pełne wdrożenie przepisów już w pierwszych miesiącach 2025 roku.

Brak odpowiedniego przygotowania może niestety prowadzić do opóźnień, strat finansowych oraz problemów reputacyjnych. Warto zatem już teraz wdrożyć odpowiednie procedury, przeszkolić pracowników i skonsultować się z doradcami celnymi, aby nowy rok rozpocząć bez zakłóceń w transporcie międzynarodowym.