Zanim zorganizujesz transport – 5 rzeczy, które musisz wiedzieć o swoim odpadzie
Transport odpadów to nie tylko kwestia logistyki. To proces wymagający wiedzy, precyzji i zgodności z przepisami. Zła klasyfikacja odpadu, źle dobrany przewoźnik czy błędny wpis w dokumentach mogą cię kosztować więcej niż sam przewóz. Zanim zlecisz transport – sprawdź te 5 rzeczy.
Identyfikacja odpadu – pierwszy i najważniejszy krok
Pierwszy krok to poprawne zidentyfikowanie odpadu. To pozornie prosta czynność, ale w praktyce prowadzi do wielu pomyłek. Główna oś podziału przebiega między odpadami niebezpiecznymi a odpadami innymi niż niebezpieczne. Te pierwsze zawierają substancje mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi lub środowiska – jak metale ciężkie, chemikalia czy azbest. Drugie – choć mniej szkodliwe – również wymagają właściwej ewidencji i zagospodarowania.
W ramach obu kategorii funkcjonują dodatkowe klasyfikacje według:
- źródła powstania (np. odpady komunalne, przemysłowe, medyczne),
- właściwości fizyko-chemicznych (toksyczne, wybuchowe, łatwopalne, żrące itd.)
- branży, która je produkuje (np. budowlane, medyczne, spożywcze, motoryzacyjne)
- sposobu zagospodarowania (nadające się do recyklingu, utylizacji, składowania)
Dlaczego to jest ważne?
Nieprawidłowa identyfikacja może prowadzić do określenia błędnego kodu odpadu. To zaś skutkuje niewłaściwą dokumentacją, błędami w zgłoszeniach do systemów takich jak BDO czy SENT, a także wyborem niewłaściwego przewoźnika. Ta wielopłaszczyznowość klasyfikacji zwiększa niestety ryzyko pomyłek, dlatego
w razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy doradcy, który wskaże poprawny kod.
Kod odpadu – sześć cyfr, które mają znaczenie
Kod odpadu to kluczowy element całej układanki. Składa się z 6 cyfr:
- 2 pierwsze cyfry to grupa odpadów (np. 20 – odpady komunalne),
- 2 kolejne to podgrupa (np. 01 – odpady z gospodarstw domowych),
- 2 ostatnie to konkretna frakcja odpadu (np. 01 – papier i tektura).
Struktura kodu odpadu
(np. 20 – odpady komunalne)
(np. 01 – odpady z gospodarstw domowych)
(np. 01 – papier i tektura)
Podstawa prawna – jakie przepisy mają zastosowanie?
W zależności od rodzaju odpadu oraz jego kodu, obowiązują różne akty prawne:
- Ustawa o odpadach (Dz.U. 2023, poz. 1587) – określa zasady gospodarowania odpadami, ewidencji, odpowiedzialności za odpady i sankcje za nieprawidłowości.
- Ustawa o transporcie drogowym (Dz.U. 2023, poz. 959) – zawiera wymagania wobec przewoźników, w tym konieczność posiadania wpisu do rejestru BDO i odpowiednich zezwoleń.
- Rozporządzenie w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 2020 poz. 10) – definiuje kody, klasyfikację i oznaczenia odpadów.
- Ustawa o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (Dz.U. 2023, poz. 951) – reguluje obowiązki zgłoszeniowe w systemie SENT, w tym dla wybranych kodów i grup odpadów.
- Konwencja ADR – dotyczy międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, w tym odpadów oznaczonych jako niebezpieczne.
Zarządzanie odpadami sprawia problem? Skontaktuj się z nami
Konsekwencje błędów – odpowiedzialność i kary
W interesie każdego uczestnika przewozu odpadów jest to, by posiadać wszystkie niezbędne uprawnienia i środki do świadczenia usług zgodnie z prawem. Co się jednak stanie, gdy którakolwiek ze stron nie dopełni formalności lub zaniechanie przez nią obowiązków będzie stanowiło zagrożenie dla środowiska?
Przykładowo w przypadku transgranicznego przemieszczenia odpadów przepisy, a konkretnie Ustawa o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów z 29 czerwca 2007, wskazują następujące kwoty jakie powinny być opłacone w zależności od przewinienia:
| UCZESTNIK OPERACJI PRZEMIESZCZENIA ODPADÓW | POWÓD NAŁOŻENIA KARY | WYSOKOŚĆ KARY |
|---|---|---|
| NADAWCA/ ZGŁASZAJĄCY | – dokonanie przemieszczenia w sposób nielegalny | od 10 tys. zł do 1 mln zł |
| – wysłanie większej ilości odpadów niż wynikało to z deklaracji – wysłanie większej ilości transportów niż wskazana w zgłoszeniu | od 5 tys. zł do 200 tys. zł | |
| PRZEWOŹNIK | – transport trasą inną niż wskazana w dokumentacji – transport mimo braku uwzględnienia w dokumentacji jako przewoźnik tego konkretnego odpadu – realizacja transportu na podstawie niepełnej lub niepodpisanej dokumentacji | od 5 tys. zł do 100 tys. zł |
| ODBIORCA | -odbiór odpadów przemieszczanych nielegalnie | od 10 tys. zł do 1 mln zł |
| -przyjęcie większej ilości odpadów niż wynikało to z dokumentacji – niepotwierdzenie otrzymania odpadów przez prowadzącego instalację odzysku w wyznaczonym terminie 3 dni – niewykonanie obowiązku odzysku lub unieszkodliwienia odpadów | od 5 tys. zł do 200 tys. zł |
Uprawnienia przewoźnika – kto może zrealizować transport?
Jak wspomnieliśmy wcześniej, każda firma transportowa, chcąca wozić odpady w Polsce, musi posiadać stosowne uprawnienia. Uzyska je dokonując wpisu w Rejestrze BDO w dziale VII. Tam musi mieć wpisane konkretne kody odpadów odpowiadające tym, które ma przewieźć dla klienta. Brak odpowiedniego kodu w dokumentacji to prosta droga do otrzymania grzywny podczas kontroli i konieczności zwrócenia ładunku do nadawcy lub wstrzymania transportu do wyjaśnienia sprawy. W ostatnim z wymienionych przypadków konsekwencje mogą być długofalowe. W końcu czas to pieniądz, a kierowca, który nie wykonuje transportu, nie zarabia.
Wskazówka
Znasz kod swojego odpadu? Sprawdź, czy przewoźnik, którego chcesz zatrudnić jest wpisany w Rejestrze BDO i jego pozwolenie uwzględnia ten kod. Możesz też powierzyć transport podmiotowi, który już posiada interesujące cię kody odpadów. Upewnij się również, że recykler, do którego ma trafić twój odpad posiada uprawnienia i możliwości technologiczne do należytego zagospodarowania wytworzonego przez ciebie odpadu.
Dokumentacja odpadowa – co musisz w niej zawrzeć?
Dokumentacja transportowa (KPO, CMR, Annex VII) musi zawierać:
- pełną nazwę odpadu,
- kod odpadu,
- źródło powstania odpadu,
- stan skupienia (np. ciekły, stały),
- rodzaj opakowania (np. luzem, w beczkach),
- masę netto i brutto.
Nie chcesz chyba narazić się na koszty, o których wspomniano w niniejszym artykule? Pamiętaj, w gospodarce odpadami nawet najmniejszy błąd może skutkować poważnymi konsekwencjami.
Masz wątpliwości co do sposobu zagospodarowania swojego odpadu? Potrzebujesz pomocy z transportem odpadów? Napisz do nas: dispo@ekologistyka24.pl – nasi specjaliści pomogą Ci przejść cały proces bezpiecznie i zgodnie z przepisami.
