FAQ – Transport odpadów

Transport odpadów na terenie Polski:
Kwestię oznakowania pojazdów przewożących odpady reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska z 7 października 2016. Według niego pojazdy (lub zespoły pojazdów) oznacza się tablicą koloru białego o wymiarach 400 mm szerokości i 300 mm wysokości. Na niej, wielkimi literami koloru czarnego o wysokości minimum 100 mm i szerokości linii minimum 15 mm umieszcza się napis „ODPADY”.

Jeśli konstrukcja pojazdu uniemożliwia odpowiedni montaż wspomnianej tablicy, dopuszcza się zmniejszenie:
– wymiaru tablicy do minimum 300 mm szerokości i minimum 120 mm wysokości;
– wysokości napisu „ODPADY” do minimum 80 mm i szerokości linii do minimum 12 mm.

Transport międzynarodowy:
W przypadku transgranicznego transportu odpadów, stosuje się tablicę koloru białego o tych samych wymiarach. Umieszcza się na niej jednak wielką literę „A” koloru czarnego. W tym wypadku jej wysokość musi mieć minimum 200 mm i szerokość linii minimum 20 mm.

Oznakowanie pojazdów umieszcza się w widocznym miejscu z przodu środka transportu, na jego zewnętrznej powierzchni. Oznakowanie powinno być czytelne i trwałe, w tym odporne na warunki atmosferyczne.

Przepisów tych nie stosuje się w przypadku, gdy nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji. Podobnie w przypadku, gdy pojazdem transportuje się odpady inne niż niebezpieczne w ilości nieprzekraczającej 100 kg.

Wszystko zależy od kraju, którego dotyczy przewóz. Na pewno w grę wchodzą wysokie kary finansowe. Mogą sięgać nawet kilku tysięcy euro. W niektórych krajach dokonuje się również „aresztowania” auta na określony karą czas np. 2 miesięcy. Nierzadko służby wysyłają próbki przewożonych odpadów do laboratorium. Wszystko po to, by ustalić ich skład i potwierdzić lub wykluczyć ich właściwości. Co ważne, na czas kontroli auto przebywa na parkingu służb uprawnionych do dokonania zatrzymania – oczywiście odpłatnie. Krótko mówiąc, jazda bez ważnego zezwolenia na transport odpadów grozi niebezpiecznymi następstwami.

Odpady niebezpieczne to materiały trudne do przechowywania i przewożenia, ze względu na ich potencjalne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi. Dlatego istnieją rygorystyczne przepisy regulujące ich transport. Firmy chcące się nimi zająć, muszą się z nimi zapoznać i przestrzegać, co bywa wyzwaniem.

ADR, czyli punkt wyjścia do legalnego transportu odpadów niebezpiecznych
ADR to umowa dotycząca międzynarodowego transportu towarów niebezpiecznych, obowiązująca od 1957 roku. Polska przystąpiła do niej w 1975 roku, a jej treść jest aktualizowana co 2 lata. Wszyscy sygnatariusze zobowiązani są do przestrzegania tych regulacji. Dotyczy to więc również polskich przedsiębiorców zajmujących się transportem odpadów niebezpiecznych.

Takie odpady to materiały, które mogą w jakikolwiek sposób zagrażać środowisku naturalnemu. Zaliczyć tu można np. rozpuszczalniki, kleje, farby, substancje zawierające kwas, resztki nawozów itd.

Dlaczego nie każda firma może świadczyć usługi transportu odpadów niebezpiecznych?
Przepisy ADR są bardzo restrykcyjne i wymagają dużych nakładów finansowych, m.in. w dostosowaniu pojazdów do bezpiecznego transportu odpadów niebezpiecznych. Wykluczając przy tym ryzyko kontaktu tych materiałów z otoczeniem i ludźmi.

Już samo zbudowanie zaplecza do transportu odpadów niebezpiecznych wymaga ogromnych inwestycji. Przewoźnicy muszą też mieć świadomość regularnych zmian w umowie ADR.
Problemem, na który zwracają uwagę jest również to, że przepisy zawarte w umowie ADR nie zawsze są w pełni jasne. Przykładowo: nie wszystkie odpady niebezpieczne podlegają regulacjom ADR. Przez to przewoźnik, zwłaszcza początkujący, musi każdorazowo sprawdzać listę powierzonych mu materiałów i zweryfikować ją pod kątem przepisów ADR.

Międzynarodowy transport odpadów reguluje również Konwencja Bazylejska z 1989 r., podpisana w Szwajcarii i honorowana przez 190 krajów z całego świata. Ona również przysparza wielu problemów przedsiębiorcom.

Dlatego coraz więcej firm chętnie korzysta z pomocy wyspecjalizowanych zespołów, takich jak Ekologistyka24, które oferują kompleksową opiekę w zakresie chociażby uzyskiwania zezwoleń na transport odpadów niebezpiecznych w poszczególnych krajach europejskich.

– Rozporządzenie (WE) nr 1013/2006: Dotyczy przemieszczania odpadów wewnątrz Unii Europejskiej oraz między krajami członkowskimi UE a państwami spoza UE. Określa zasady dotyczące rejestracji, kontroli i nadzoru nad takimi przemieszczeniami.
– Dyrektywa 2008/98/WE: Dotyczy odpadów i uchyla Dyrektywę 2006/12/WE. Określa zasady zarządzania odpadami, w tym ich zbierania, recyklingu, odzysku i unieszkodliwiania, oraz promuje hierarchię postępowania z odpadami, zgodnie z którą unika się ich powstawania, ogranicza się ich ilość, a następnie jeśli to możliwe, przetwarza się je w celu odzysku surowców lub energii.
– Rozporządzenie (UE) nr 660/2014: Określa szczegółowe zasady w sprawie rejestracji, raportowania i monitorowania przemieszczania odpadów w ramach systemu elektronicznego.
– Dyrektywa 1999/31/WE: Dotyczy składowania odpadów i określa zasady bezpiecznego składowania odpadów oraz wymogi dotyczące wyboru i zarządzania składowiskami odpadów.
– Rozporządzenie (WE) nr 2150/2002: Dotyczy gromadzenia statystyk dotyczących gospodarki odpadami w Unii Europejskiej.
– Dyrektywa 94/62/WE: Dotyczy opakowań i odpadów opakowaniowych. Określa cele dotyczące zmniejszenia ilości odpadów opakowaniowych i promuje recykling oraz inne formy odzysku.

Nie, nie każdy może podejmować się transportu odpadów za granicę. W Unii Europejskiej transport odpadów regulowany jest przez szereg przepisów, które określają warunki i wymogi dotyczące takiego przemieszczania. Przepisy te mają na celu zapewnienie bezpiecznego i odpowiedzialnego zarządzania odpadami oraz ochronę zdrowia publicznego i środowiska.

Osoby lub firmy zainteresowane transportem odpadów za granicę muszą spełnić określone wymogi, w tym:
1) Posiadanie odpowiednich zezwoleń, licencji i rejestracji w zależności od rodzaju odpadów i krajów przeznaczenia.
2) Zapewnienie, że odpady są przemieszczane zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, co oznacza, że pierwszeństwo mają działania zmierzające do unikania powstawania odpadów, a następnie ograniczania ich ilości, recyklingu, odzysku i unieszkodliwiania.
3) Zapewnienie, że transport odpadów odbywa się zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa, higieny, ochrony zdrowia publicznego i środowiska.
4) Prowadzenie odpowiedniej dokumentacji i raportowania dotyczącego przemieszczania odpadów.

Przed przystąpieniem do transgranicznego przewozu odpadów należy szczegółowo zbadać i przygotować się do różnych kwestii. Warto zwrócić uwagę na:
1) Wymogi prawne: Sprawdź obowiązujące przepisy prawne zarówno w kraju, z którego transportujesz odpady, jak i w kraju, do którego je przewozisz. Upewnij się, że spełniasz wszystkie wymogi dotyczące licencji, zezwoleń i rejestracji.
2) Rodzaj odpadów: Zidentyfikuj dokładnie rodzaj odpadów, które zamierzasz transportować. Odpady są klasyfikowane według różnych kategorii, a ich przemieszczanie może być regulowane różnymi przepisami w zależności od ich charakteru.
3) Bezpieczeństwo i ochrona środowiska: Upewnij się, że masz odpowiednie środki bezpieczeństwa i procedury w przypadku wycieku lub awarii podczas transportu odpadów. Przestrzegaj wszelkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa, higieny i ochrony zdrowia publicznego oraz środowiska.
4) Dokumentacja i raportowanie: Pamiętaj o prowadzeniu dokładnej dokumentacji dotyczącej przemieszczania odpadów, w tym zezwoleń, licencji, kontraktów przewozowych, dokumentów transportowych itp. Bądź przygotowany do raportowania przemieszczania odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami.
5) Monitoring i kontrole: Współpracuj z odpowiednimi organami regulacyjnymi i bądź gotowy na ewentualne kontrole i inspekcje w zakresie przemieszczania odpadów.

Zwracanie uwagi na te kwestie przed przystąpieniem do transgranicznego przewozu odpadów pomoże zapewnić legalność, bezpieczeństwo i odpowiedzialne zarządzanie tym procesem.