Odpady żelazne i złom jako jedne z głównych towarów eksportowych Estonii

Estonia, jako dynamicznie rozwijający się kraj bałtycki, odgrywa istotną rolę w międzynarodowym handlu odpadami, w tym złomem żelaznym. Analiza danych z lat 2022–2023 pozwala zrozumieć przyczyny jego eksportu oraz główne kierunki wysyłki.

Dokładne dane dotyczące rocznej produkcji złomu żelaznego w Estonii w latach 2022–2023 nie są bezpośrednio dostępne w publicznych statystykach. Jednak biorąc pod uwagę strukturę przemysłową kraju oraz ogólne wskaźniki produkcji przemysłowej, można oszacować, że Estonia generuje znaczące ilości złomu żelaznego, wynikające z działalności przemysłowej, budowlanej oraz konsumpcji dóbr trwałego użytku.

Transport odpadów żelaznych i złomu z Estonii – przyczyny

1. Estonia nie dysponuje wystarczającymi zdolnościami przetwórczymi do pełnego wykorzystania wytwarzanego złomu żelaznego. Brak dużych hut stali zmusza kraj do eksportu nadwyżek surowca do państw posiadających rozwinięty przemysł metalurgiczny.
2. Eksport złomu żelaznego stanowi istotne źródło dochodów dla estońskich przedsiębiorstw zajmujących się zbiórką i przetwarzaniem odpadów metalowych. Sprzedaż surowca na rynkach międzynarodowych pozwala na uzyskanie wyższych cen niż na rynku krajowym.
3. Recykling metali, w tym złomu żelaznego, przyczynia się do oszczędności energii oraz redukcji emisji CO₂. Według dostępnych danych, recykling stali pozwala na zmniejszenie zużycia energii o 72% w porównaniu z produkcją z surowców pierwotnych.

Transport odpadów z Estonii – główne kierunki

Ogólne statystyki handlowe Estonii wskazują na następujące kierunki eksportowe:

• W 2022 roku Finlandia była największym partnerem eksportowym Estonii, odpowiadając za 16,64% całkowitego eksportu. Bliskość geograficzna oraz rozwinięty przemysł metalurgiczny czynią Finlandię naturalnym odbiorcą estońskiego złomu żelaznego.
• Łotwa stanowiła 12,51% estońskiego eksportu w 2022 roku. Podobnie jak Finlandia, Łotwa korzysta z bliskości geograficznej oraz istniejących połączeń handlowych.
• Z udziałem 8,68% w estońskim eksporcie w 2022 roku, Szwecja jest kolejnym ważnym odbiorcą, posiadającym rozwinięty sektor przemysłowy zdolny do przetwarzania złomu żelaznego.

Rok później, jak wskazują dane opublikowane przez Statistikaamet, agencję rządową działającą pod auspicjami resortu finansów, doszło do lekkiego przetasowania. Wynika z nich bowiem, że:

• Głównym kierunkiem eksportowym dla odpadów żelaznych i złomu były Niemcy (z ponad 75% udziałem w eksporcie tych materiałów). Drugim ważnym kierunkiem była Łotwa (tu „tylko” ponad 15% udziału w eksporcie). Zaraz za nią uplasowała się Holandia (z 3% udziałem w eksporcie).
• Wartość odpadów i złomu eksportowanych do krajów UE szacuje się na prawie 70 mln €.
• Odpady te trafiły też w znacznych ilościach poza Europę, z czego większość trafiła do Turcji. Ich wartość wyceniono na ponad 116 mln €.

Jak międzynarodowy transport odpadów wspiera gospodarowanie odpadami w Estonii?

Międzynarodowy transport odpadów, w tym złomu żelaznego, odgrywa kluczową rolę w efektywnym gospodarowaniu odpadami w Estonii. W przypadku kraju o ograniczonych zasobach naturalnych i stosunkowo niewielkich możliwościach przetwórczych, eksport surowców wtórnych jest nie tylko źródłem przychodów, ale również elementem większej strategii związanej ze zrównoważonym rozwojem.

1. Wspieranie recyklingu i zmniejszanie zalegających odpadów

Eksport złomu żelaznego umożliwia Estonii efektywne gospodarowanie odpadami, które mogłyby się gromadzić na składowiskach lub być niewykorzystane. Dzięki rozwiniętym sieciom transportowym, Estonia może przekazywać nadmiar surowców wtórnych do krajów posiadających zaawansowany przemysł przetwórczy.

Współpraca z krajami sąsiednimi, takimi jak Finlandia czy Szwecja, umożliwia przerób złomu na wysokiej jakości stal, co nie tylko przyczynia się do redukcji odpadów w Estonii, ale również wspiera gospodarkę obiegu zamkniętego w regionie.

2. Zrównoważony rozwój i zmniejszanie emisji dwutlenku węgla

Transport złomu żelaznego za granicę do krajów o większych możliwościach przetwórczych jest bardziej ekologiczny niż budowa dużych, energochłonnych hut na terenie Estonii. Międzynarodowy handel umożliwia wykorzystanie istniejącej infrastruktury, co pozwala na zmniejszenie śladu węglowego związanego z przetwarzaniem odpadów.

Na przykład recykling metali żelaznych w hutach poza Estonią przyczynia się do oszczędności energii i ograniczenia emisji CO₂. Estonia jako członek UE zobowiązała się do realizacji ambitnych celów klimatycznych, a współpraca międzynarodowa w zakresie transportu i recyklingu złomu żelaznego wspiera te zobowiązania.

3. Optymalizacja logistyki i infrastruktury

Międzynarodowy transport odpadów pozwala na rozwój efektywnej logistyki oraz infrastruktury transportowej. Porty morskie, takie jak Tallinn, odgrywają kluczową rolę w eksporcie surowców wtórnych, a rozwój tych obiektów przyczynia się do poprawy przepustowości i zwiększenia konkurencyjności Estonii na rynku globalnym.

Poprzez inwestycje w porty i systemy transportowe, kraj wspiera nie tylko gospodarkę lokalną, ale również ułatwia zrównoważony handel odpadami z krajami sąsiednimi.

4. Promowanie regionalnej współpracy i wymiany technologii

Transport złomu żelaznego za granicę nie tylko wspiera lokalne gospodarowanie odpadami, ale również umożliwia rozwój regionalnych partnerstw handlowych. Kraje, do których eksportuje Estonia, często dzielą się technologiami recyklingu i doświadczeniem w zakresie efektywnego przetwarzania surowców wtórnych.

Tego rodzaju współpraca przynosi obopólne korzyści. Estonia czerpie zyski ekonomiczne i rozwija swoje kompetencje w zarządzaniu odpadami, a partnerzy handlowi korzystają z wysokiej jakości surowców.

5. Lepsze wykorzystanie zasobów i realizacja unijnych celów gospodarki obiegu zamkniętego

Eksport złomu żelaznego wpisuje się w cele Unii Europejskiej związane z gospodarką o obiegu zamkniętym. Estonia, jako członek UE, ma obowiązek ograniczenia ilości odpadów składowanych na wysypiskach i zwiększenia poziomu recyklingu. Międzynarodowy transport odpadów, umożliwiający ich przetwarzanie w miejscach o odpowiedniej infrastrukturze, wspiera realizację tych założeń.

Ponadto handel złomem żelaznym pozwala na efektywniejsze wykorzystanie surowców i zmniejszenie eksploatacji zasobów naturalnych. Jest to jednym z filarów polityki ekologicznej UE.

***

Międzynarodowy transport odpadów jest nie tylko ekonomicznie korzystny dla Estonii, ale również stanowi ważny element strategii zrównoważonego rozwoju. Dzięki współpracy z sąsiadami Estonia może efektywnie gospodarować odpadami, zmniejszać zalegające surowce, promować recykling i ograniczać swój ślad węglowy. W połączeniu z rozwojem infrastruktury i regionalną współpracą międzynarodowy transport złomu żelaznego pozwala Estonii osiągać cele ekologiczne i gospodarcze, jednocześnie wspierając globalną gospodarkę obiegu zamkniętego.