Szykuje się zmiana ustawy o odpadach. Przedsiębiorco zobacz, co cię czeka od 2018 roku

Aby jak najlepiej wykorzystać potencjał recyklingu, sporządzono liczne przepisy, określające sposoby postępowania w określonych sytuacjach. Należy jednak pamiętać, że tak jak przemysł ulega przeobrażeniom, tak również dotyczące go przepisy powinny się zmieniać. Nie inaczej jest w kwestii nierozerwalnie związanej z przemysłem, czyli z recyklingiem. W przyszłym roku czekają nas duże zmiany w kwestii odpadów opakowaniowych. Czego dokładnie dotyczą?

11 lipca na biurko Marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego trafił rządowy projekt ustawy, zakładający zmianę ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (z dn. 13 czerwca 2013) oraz niektórych innych ustaw. Jest to wynik działań, zmierzających do wdrożenia postanowień dyrektywy unijnej 2015/720 z dnia 29 kwietnia 2015 r. zmieniającej dyrektywę 94/62/WE w odniesieniu do zmniejszenia zużycia lekkich plastikowych toreb na zakupy.

Już ponad tydzień później, na 46 posiedzeniu Sejmu odbyło się pierwsze czytanie noweli. Jednym z proponowanych w niej rozwiązań jest wprowadzenie tzw. opłaty recyklingowej, czyli należności za lekką torbę plastikową, jaka wydawana jest w celu zapakowania kupionych produktów. Z opłaty tej zwolnione mają być torby o grubości do 15 mikrometrów, ale tylko pod warunkiem, „że będą wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, jeżeli takie działanie zapobiega marnowaniu żywności” – czytamy w uzasadnieniu.

Sukces wyceniony na 1 zł

Temat ten wywołał ożywioną dyskusję podczas posiedzenia Sejmu w minioną środę. Poseł Prawa i Sprawiedliwości Dariusz Piontkowski zwracał uwagę, że:

(…) warto wprowadzić opłaty, z których część środków trafi do budżetu państwa i może być potem przeznaczona na działania ekologiczne, ale przede wszystkim zachęci Polaków do tego, aby używali opakowań wielokrotnego użytku albo bardziej ekologicznych, jak papierowe czy materiałowe (…)

Natomiast poseł Tomasz Cimoszewicz z Platformy Obywatelskiej zauważył:

(…) dlaczego proponuje się górną granicę opłaty za przysłowiową siatkę w wysokości 1 zł. Dlaczego nie ustalicie także opłaty minimalnej? Czy naprawdę chcemy dać możliwość sprzedaży toreb foliowych za 1 gr wielkim sieciom? Czy nadal pragniemy być śmietniskiem Europy?

Kwestię wspomnianej opłaty opisuje dodany w noweli rozdział 6a. Tam też zawarto zapis, z którego wynika, że za ustalenie stawki opłaty recyklingowej odpowiedzialny będzie szef  resortu środowiska po uprzednim skonsultowaniu się z ministrem finansów i ministrem gospodarki.

Nie chcesz, żeby inni płacili – sam zapłacisz

W innym zapisie określono, że sprawowanie kontroli nad obowiązkiem pobierania opłaty recyklingowej przez przedsiębiorców powierza się Inspekcji Handlowej. Uchylanie się od tego obowiązku narazi przedsiębiorcę na karę finansową w wysokości od 500 zł do 20 tys. zł.

Jak tłumaczono w uzasadnieniu, motywacją do wprowadzenia opłaty recyklingowej jest trwałe zmniejszenie zużycia lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego oraz fakt, iż mają negatywny wpływ na środowisko.

Temat podjęła również posłanka PO, Małgorzata Pępek, która zwracała uwagę, że Polsce wciąż daleko do recyklingowych standardów obecnych od lat na zachodzie Europy:

Wciąż, od kilkudziesięciu lat, pozostajemy w tyle. Ustawa o opłacie za reklamówki tego nie zmieni. Przecież opakowania z tworzyw sztucznych płoną w domowych piecach. Taki jest najczęściej ich recykling. Powstaje smog, wdychamy trujące substancje.

Zmiany są dobre

Kolejna istotna kwestia dotyczy zmiany definicji marszałka województwa. W uzasadnieniu do projektu ustawy czytamy, że dotychczas obowiązek kontroli spoczywał na marszałkach województw właściwych dla siedziby przedsiębiorcy, prowadzącego odzysk i recykling odpadów opakowaniowych, co znacznie utrudniało kontrolę w przypadku gdy przedsiębiorca ma siedzibę w danym województwie, ale prowadzi działalność na terenie innego województwa.

Zmiana ma na celu „wskazanie właściwego marszałka dla prowadzącego odzysk i recykling odpadów opakowaniowych według miejsca prowadzenia tej działalności, co ma ułatwić marszałkom województw kontrolę tych przedsiębiorców przewidzianą w art. 53 ust. 2 ustawy”.

Kogo ustawa ominie?

Istotne jest także to, iż na mocy proponowanej noweli ustawy rozszerzona ma zostać lista, dotycząca przypadków, w których przepisy zawarte w ustawie nie muszą być stosowane.

Jak zauważono „w przypadku eksportu lub wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach, opakowania, w których zapakowane były wprowadzone wcześniej do obrotu produkty (sprzedane w kraju), nie stają się odpadami w kraju” dlatego też zaproponowano, by przedsiębiorca, pomimo wprowadzenia do obrotu produktów w opakowaniach, nie stosował przepisów ustawy w zakresie m.in. zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych wobec opakowań, w których wywieziono z kraju produkty.

Jednak na przedsiębiorcy w dalszym ciągu spoczywał będzie obowiązek stosowania opakowań, spełniających wymogi, przewidziane w ustawie oraz obowiązek składania rocznych sprawozdań marszałkowi województwa, dotyczących m. in. ilości sprzedanych toreb z tworzyw sztucznych.

Ewidencja 2.0

Kolejna ważna zmiana dotyczy umożliwienia przedsiębiorcy, wprowadzającemu produkty w opakowaniach, prowadzenia ewidencji już nie tylko w formie pisemnej, ale także w formie elektronicznej. Ta ostatnia zastąpi system teleinformatyczny. Autorzy noweli uspokajają, bowiem zastąpienie jednego sposobu ewidencji drugim nie spowoduje, że ten zastępowany stanie się niezgodny z zapisami ustawy.

Projekt zmieniający ustawę o opakowaniach i inne ustawy zakłada również, iż w przypadku przekazania obowiązku recyklingu i gospodarowania odpadami organizacji samorządu gospodarczego, przedsiębiorca zobowiązany jest do przekazania jej wszelkich informacji, niezbędnych do wypełnienia przekazanych jej obowiązków. Nie uczynienie tego spowoduje, że przedsiębiorca zobligowany będzie do wniesienia tzw. opłaty produktowej.

Jak cię widzą, tak cię… karzą

Istotna z punktu widzenia nowej ustawy jest również zmiana, dotycząca obowiązkowego audytu zewnętrznego, jaki co roku przeprowadzić musi każdy przedsiębiorca, zajmujący się recyklingiem odpadów opakowaniowych lub prowadzący inną działalność, w wyniku które dokonywane jest odzyskiwanie tychże odpadów. Obowiązek ten spoczywać będzie również na przedsiębiorcy, eksportującym odpady opakowaniowe lub transportującym je w granicach Unii Europejskiej.

Proponowana nowelizacja ustawy uzupełnia art. 46 ustawy z dn. 13 czerwca 2013 o zapis w ust. 3, z którego wynika, iż w przypadku nieprzeprowadzenia audytu w wyznaczonym terminie marszałek województwa wezwie przedsiębiorcę do przeprowadzenia audytu w innym terminie.

Niezastosowanie się do nowego terminu skutkować będzie nałożeniem kary finansowej w wysokości od 20 tys. zł do 500 tys. zł, natomiast przedsiębiorca, u którego w wyniku przeprowadzonego audytu wykryte zostaną rażące nieprawidłowości, zostanie wykreślony z rejestru.

Przewiduje się, że w wyniku planowanych zmian sprzedaż lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, zgodnie z założeniami transponowanej dyrektywy, będzie zmniejszać się co roku, natomiast spodziewany jest wzrost sprzedaży toreb papierowych, tekstylnych, biodegradowalnych oraz innych, alternatywnych do toreb z tworzywa sztucznego. Jednak bardzo często przewidywania mają się nijak do rzeczywistości. A jaka ona będzie? Zobaczymy, co przyniesie rok 2018.

Oprac. na podst. www.plasticsnews.com