System SENT i podobne rozwiązania w innych krajach

Transport tzw. towarów wrażliwych jak paliwa, wyroby tytoniowe i oleje wymaga ścisłej kontroli i nadzoru. Wszystko po to, by ograniczyć nadużycia w obrocie tymi produktami. Często stają się one bowiem przedmiotem przemytu i nielegalnego przewozu. Aby ukrócić ten proceder w 2017 roku powołano system SENT. Jednak nie tylko Polska posiada taki system monitorowania przewozu. Jak to wygląda w Niemczech i w Anglii?

Czym jest system SENT?

Co to znaczy SENT?

System SENT (System Elektronicznego Nadzoru Transportu) to polska platforma służąca do monitorowania przewozów towarów wrażliwych, takich jak paliwa, alkohol czy wyroby tytoniowe. Jest częścią szerszego mechanizmu kontroli nad przemieszczaniem tych towarów w celu ograniczenia oszustw podatkowych, takich jak unikanie VAT lub akcyzy.

SENT działa na podstawie przepisów Ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów, wdrożonej w Polsce w 2017 roku. System umożliwia śledzenie transportu towarów w czasie rzeczywistym, zarówno na terytorium Polski, jak i przy przewozach transgranicznych (tranzyt). Informacje o transporcie należy zgłaszać do systemu na każdym etapie podróży. Pozwala to na bieżącą kontrolę i ogranicza możliwość nielegalnych praktyk.

Kontakt w sprawie rejestracji w systemie SENT:

e.nadolna@ekologistyka24.pl , +48 881 045 376

j.blazewicz@ekologistyka24.pl , +48 500 867 153

System SENT – alternatywy w innych krajach

Wielka Brytania

W Wielkiej Brytanii funkcjonuje system Excise Movement and Control System (EMCS). Wprowadzano go etapami od 1 kwietnia 2010 roku. Zastąpił używany od 1993 roku system oparty na zgłoszeniach w formie papierowej. Również monitoruje przemieszczanie towarów akcyzowych, jednak jego działanie opiera się głównie na kontroli przewozów wewnątrz Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii. Kładzie także duży nacisk na ścisłą współpracę z krajowymi służbami celnymi.

System ten monitorował przemieszczanie towarów podlegających akcyzie, zarówno wewnątrz Wielkiej Brytanii, jak i między krajami Unii Europejskiej do momentu Brexitu. Po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE dostosowano go do nowych realiów handlowych, ale jego główna funkcja pozostała bez zmian.

W odróżnieniu od SENT, który obejmuje szeroki zakres towarów wrażliwych, EMCS koncentruje się wyłącznie na towarach objętych akcyzą, takich jak alkohol, wyroby tytoniowe i paliwa. System ten działa głównie na zasadzie zawieszenia podatkowego. Oznacza to, że towary można przemieszczać między magazynami podatkowymi bez konieczności uiszczania podatków na każdym etapie, pod warunkiem ścisłego monitorowania przez system.

EMCS jest bardziej zautomatyzowany niż polski SENT. Zarządza nim Urząd Skarbowy i Celny Jej Królewskiej Mości (Her Majesty’s Revenue and Customs). Zgłoszenia transportowe weryfikuje system, który automatycznie generuje potwierdzenia, a proces rejestrowania przewozów jest zintegrowany z ogólnym systemem podatkowym.

Niemcy

W Niemczech natomiast funkcjonuje Zoll-IT-System, z którego jednym z najważniejszych komponentów jest ATLAS (Automatisiertes Tarif- und Lokales Abwicklungssystem). On także monitoruje transport towarów podlegających akcyzie, jednak jest bardziej zintegrowany z systemem celno-skarbowym. Kładzie też silny nacisk na kontrolę międzynarodową. Jego uruchomienie było wynikiem integracji unijnych przepisów z krajowymi przepisami o wyrobach tytoniowych, handlu alkoholem czy ustawą energetyczną. Dużą rolę odegrały tu również przepisy o administracji celnej.

Warto podkreślić, że ATLAS jest bardziej rozbudowany niż system SENT. Obejmuje nie tylko nadzór nad przewozami krajowymi, ale również szeroko zakrojoną kontrolę międzynarodowych przewozów w ramach Unii Europejskiej oraz poza nią. Niemiecki system celny jest jednym z najnowocześniejszych w Europie. Zapewnia pełną automatyzację wielu procesów, w tym monitorowania towarów objętych akcyzą. Jest on także ściśle zintegrowany z europejskimi systemami celnymi. Ułatwia to wymianę informacji między państwami członkowskimi UE.

Kiedy wymagany jest SENT?

System SENT jest obowiązkowy, gdy przewozi się towary wrażliwe zarówno w transporcie krajowym, jak i międzynarodowym. Pod warunkiem że przewóz odbywa się przez terytorium Polski (w tranzycie, a w niektórych przypadkach również w eksporcie). Towary objęte obowiązkiem zgłoszenia do SENT to przede wszystkim paliwa, oleje opałowe, alkohol etylowy, susz tytoniowy oraz wybrane chemikalia i odpady. Każdy transport takich towarów, niezależnie od miejsca przeznaczenia, należy zgłosić przed rozpoczęciem przewozu.

W porównaniu do systemu SENT, system EMCS w Wielkiej Brytanii ma nieco węższy zakres zastosowania. Zgłoszenia transportowe są wymagane, gdy towary objęte akcyzą są przemieszczane między podmiotami handlowymi podlegającymi zawieszeniu podatkowemu, czyli np. między magazynami akcyzowymi, albo gdy są eksportowane lub importowane.

W Niemczech natomiast, ATLAS obejmuje przewozy towarów wrażliwych podlegających akcyzie oraz szeroki zakres towarów, które wymagają zgłoszenia do urzędu celnego. Niemiecki system kładzie szczególny nacisk na kontrolę międzynarodowych przewozów, zwłaszcza w ramach Unii Europejskiej. ATLAS wymaga zgłoszenia każdej przesyłki towarów podlegających akcyzie, niezależnie od tego, czy przewozi się je wewnątrz Niemiec, czy tylko przez granice kraju.

Jak zarejestrować się w systemie SENT?

Rejestracja w polskim systemie SENT odbywa się za pośrednictwem platformy PUESC (Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych). Przedsiębiorcy, którzy przewożą, odbierają lub wysyłają towary wrażliwe, muszą najpierw założyć konto na PUESC. Aby to zrobić, należy posiadać podpis elektroniczny lub profil zaufany, co jest konieczne do uwierzytelnienia zgłaszającego w systemie. W przypadku jakichkolwiek problemów można również zlecić rejestrację naszej firmie. Zajmiemy się tym kompleksowo i ekspresowo.

Po rejestracji każdy przewóz trzeba zgłosić oddzielnie przed jego rozpoczęciem. Pozwala to na śledzenie transportu przez odpowiednie organy skarbowe i celne. Każdy etap przewozu, w tym również zmiany trasy czy opóźnienia, należy natychmiast zgłaszać do systemu SENT.

W Wielkiej Brytanii, aby korzystać z systemu EMCS, przedsiębiorcy muszą najpierw zarejestrować się w HMRC. Proces rejestracji obejmuje nie tylko założenie konta, ale także uzyskanie odpowiednich pozwoleń, np. na prowadzenie składu podatkowego, który umożliwia magazynowanie towarów akcyzowych bez uiszczania akcyzy. Zgłoszenia transportów w systemie EMCS składa się online, a HMRC automatycznie nadzoruje i zatwierdza przewóz towarów.

W Niemczech proces rejestracji w systemie ATLAS jest bardziej złożony, ale również w pełni zautomatyzowany. Przedsiębiorcy muszą uzyskać specjalne zezwolenia celne, jeśli przewożą towary podlegające akcyzie. Rejestracja w systemie ATLAS umożliwia pełną integrację z procesami celnymi, a przedsiębiorcy mogą korzystać z szerokiego wachlarza usług, które obejmują nie tylko zgłaszanie przewozów, ale także inne operacje celne.

Kto dokonuje zamknięcia zgłoszenia SENT?

Zamknięcia zgłoszenia w systemie SENT dokonuje odbiorca towaru po jego dostarczeniu na miejsce docelowe. Proces ten jest niezbędny do potwierdzenia, że przewóz zakończył się prawidłowo, a towary dotarły na miejsce przeznaczenia. Odbiorca musi w systemie potwierdzić, że przesyłka do niego dotarła, wówczas można zamknąć zgłoszenie. W przypadku, gdy nie dopełni się tego obowiązku, przewoźnik lub odbiorca może zostać ukarany grzywną. W przypadku tranzytu to na przewoźniku spoczywa obowiązek zamknięcia zgłoszenia. Musi on również pamiętać o obowiązkowej kontroli przed opuszczeniem granic Polski.

W systemie EMCS w Wielkiej Brytanii proces zamknięcia zgłoszenia wygląda podobnie. Odbiorca towarów musi potwierdzić ich odbiór, a system automatycznie generuje potwierdzenie zakończenia przewozu. Dodatkowo, system może samodzielnie monitorować, czy transport odbył się zgodnie z przepisami, co minimalizuje ryzyko naruszeń.

W Niemczech zamknięcie zgłoszenia w systemie ATLAS odbywa się automatycznie. Po dostarczeniu towaru, zarówno przewoźnik, jak i odbiorca muszą potwierdzić zakończenie transportu w systemie. ATLAS automatycznie weryfikuje, czy wszystkie zgłoszenia zostały złożono poprawnie i czy towary dotarły do miejsca przeznaczenia.

***

Wymienione w artykule systemy mają wspólną cechę – wszystkie służą do monitorowania przewozu towarów wrażliwych, takich jak paliwa, alkohol i wyroby tytoniowe. Wszystko po to, by zapobiegać oszustwom podatkowym i zapewniać zgodność z przepisami. Dzięki tym platformom możliwe jest śledzenie transportu w czasie rzeczywistym. To zwiększa transparentność i kontrolę nad przepływem towarów akcyzowych.

Choć różnią się poziomem automatyzacji i zakresem działania, każdy z tych systemów odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i uczciwości handlu towarami wrażliwymi w Europie. Współpraca i wymiana informacji między tymi systemami ułatwia również kontrolę na poziomie międzynarodowym.